Woonhuis Möckel in Aerdenhout (1956)

07/12/2018 door Esther de Haan

Goed Wonen aan het duin: een drive-inwoning van Bart van den Berg

 

Aan de lommerrijke lanen in Zuid-Kennemerland liggen een aantal bungalows uit de wederopbouwperiode tussen de vooroorlogse villa’s. Welvarende burgers gaven opdracht huizen met platte daken te ontwerpen geïnspireerd door voorbeelden uit Amerika die de expressie vormden van het levensgevoel in het vrije westen. Een van deze bungalows in Aerdenhout werd in 1956 ontworpen door Bart Olaf van den Berg (1919-2009) in opdracht van de familie Möckel.

 

Goed Wonen

Van de Berg studeerde binnenhuisarchitectuur aan het Instituut voor Kunstnijverheidsonderwijs in Amsterdam en architectuur aan de Amsterdamse Academie van Bouwkunst. Hij schreef voor het tijdschrift Goed Wonen, uitgegeven door een stichting waarin ontwerpers, fabrikanten, winkeliers en consumenten vertegenwoordigd waren. Goed Wonen had als doel de wooncultuur voor brede lagen van de bevolking te verbeteren vanuit de overtuiging dat mensen pas gelukkig worden als ze praktischer en ruimer wonen en zich omringen met mooie voorwerpen. In de jaren zeventig van de vorige eeuw toen de woonbladen hun opmars maakten, had Van den Berg een eigen rubriek in het blad Avenue, waarin hij interieurideeën lanceerde en interieuradviezen gaf.

 

Drive-inwoning

Als modernistisch architect ontwierp Van den Berg een eenvoudige in horizontale en verticale lijnen vormgeven woning, waarbij de harmonische relatie tussen binnen en buiten centraal stond. De bungalow ligt tegen het oplopende Aerdenhouts duin met aan de voorzijde de toegang tot de garage en bergruimtes en daarboven de woonverdieping. Aan de achterkant sluit het huis aan op de hoger op het duin gelegen tuin. De drive-inwoning kan worden betreden vanuit de garage of via een buitentrap die leidt naar de entree van het huis op de eerste verdieping.

 

Van der Berg stelde zich ten doel een functionele en tegelijkertijd leefbare woning te ontwerpen, waarbij hij bovendien, als interieurarchitect, alle vaste interieuronderdelen vormgaf. In de bungalow zijn de leefruimtes: keuken, woonkamer en studeerkamer, met elkaar verbonden. Ze worden slechts van elkaar gescheiden door dunne houten wanden en halfhoge kastenwanden die door de glazen plint en bovenlichten lijken te zweven in de ruimte. De nadruk op ruimtelijkheid is typerend voor het modernisme. Van den Berg situeerde de zitkamer op het westen met glaspuien die doorlopen tot op de plint. De vloer van de kamer loopt visueel door naar buiten via een smal terras dat grenst aan de duingronden.

 

Woonkeuken avant la lettre

Van den Berg ontwierp voor de woonruimte een bijna vrijstaande bakstenen open haard, verbonden met de halfhoge kastenwand die de scheiding vormt met de gang. Hij meubileerde de woonruimte met een vrij hangend houten dressoir en situeerde een eethoek in de woonkamer, grenzend aan de open keuken: ‘voor de meer feestelijke maaltijden’. In de open keuken ontwierp Van den Berg nog een vaste eethoek ‘voor de maaltijden in klein gezinsverband’. De inrichting van een afzonderlijk kookgedeelte met een vaste eethoek – de woonkeuken avant la lettre – is naar Amerikaans voorbeeld en typerend voor de Goed Wonen filosofie die voorstond dat de verschillende functies van de ruimte duidelijk onderscheiden werden. De ruimtes moesten echter wel een eenheid vormen, aldus Van den Berg, die door middel van de doorlopende vloerafwerking van natuurstenen zogenaamde Solnhofener tegels de ruimtes met elkaar verbindt.

 

Petrolblauw

Van der Berg koos voor een opvallend kleurenpalet in de bungalow. De bakstenen muren van de woonkamer en studeerkamer werden wit geverfd, maar de scheidingswanden tussen de kamers, de gangmuren, de garderobekast in de vestibule en alle hangende meubels zijn van warm mahoniehout gemaakt. Als kleurcontrast met het roodbruine hout gebruikte Van den Berg petrolblauw. Alle muren in de keuken werden met petrolkleurige geglazuurde tegels bekleed, de deuren van de halfhoge kasten in de gang zijn petrol net als alle ramen en een enkele kolom in de gang.

 

Het plafond in het hele huis en doorlopend in de overkapping van het terras, werd hemelsblauw geschilderd afgewisseld door smalle, witte balken. De daklijst buiten heeft dezelfde hemelsblauwe kleur als het plafond binnen. Buiten zijn de voordeur en de garagedeur petrol gekleurd en heeft Van den Berg licht mahoniekleurige panelen in de buitenmuren verwerkt. Kortom, binnen en buiten in volledige harmonie!