Villa Pieters in Rhoon (1948-1950)

21/12/2018 door Barbara Laan

Kunstzinnig wonen aan de dijk: een gerieflijk huis van Jan van der Linden

 

Villa Pieters ligt aan een dijkje in het dorp Rhoon waar in de jaren vijftig van de vorige eeuw veel forensen uit de Rotterdamse haven neerstreken. Zo ook de havenbaron, mecenas en kunstliefhebber Ludo Pieters en zijn vrouw Berthe Bakhuizen van den Brink. Zij betrokken het huis in 1950 en woonden er met hun vijf kinderen.

 

De dichterlijke inslag van Pieters blijkt niet alleen uit de naam van het huis: Voorbij de wegen, naar een gedicht van Roland Holst, maar ook uit zijn vriendschap met Gerard Reve die veelvuldig in de villa logeerde en werkte in de kleine studeerkamer op de verdieping.

 

Ludo Pieters stond vanaf 1946 aan het roer van het familiebedrijf Hudig & Pieters en leverde daarnaast een belangrijke bijdrage aan de bloei van het sociaal-cultureel leven in Rotterdam. Hij was de drijvende kracht achter de aanleg van de Lijnbaan in 1953. Dit icoon van de wederopbouw is de eerste autovrije winkelpromenade van de wereld en maakt deel uit van de top 100 wederopbouwmonumenten van Nederland.

 

Rondingen en trapeziumvormen

De villa is ontworpen door Jan van der Linden (1907-1993), een antroposofisch architect die zijn opleiding had genoten aan het Bauhaus in Dessau bij Mies van der Rohe. Kenmerkend in het interieur ontwerp zijn de vele rondingen en het nagenoeg ontbreken van rechte hoeken in het huis . Het bouwvolume is asymmetrisch met links de grote leefruimte van één bouwlaag en rechts de slaapvleugel met twee lagen. Opvallend zijn de trapeziumvormige grondvlakken van de diverse ruimtes voorzien van afgeronde hoeken. Verschillende wanden en de donkergroene binnendeuren zijn gebogen. De witte villa heeft een plat dak en patrijspoortvensters in de achtergevel.

 

In het verlengde van de voordeur ligt het trappenhuis aan een lange, dwarsgeplaatste gang waaraan links de grote woon-eet- en muziekkamer is gelegen en rechts een drietal slaapvertrekken van de kinderen en logees. Tussen de leefruimte en de trap bevindt zich de keuken met toegang naar een kleine kelder en de kamer van de huishoudster. Op de verdieping liggen nog drie slaapkamers, de studeerkamer, twee badkamers en een dakterras.

 

Ruimtelijkheid

De leefruimte heeft een aantal karakteristieken die typerend zijn voor villa’s uit de periode van de wederopbouw. Het plafond wordt gedragen door één kolom in het midden van de ruimte. De ruimtelijkheid wordt verder geaccentueerd door een verdeling in twee vloerniveaus: een afstapje markeert de overgang van de eethoek en de plaats van de vleugel aan de achterzijde van het huis naar het zitgedeelte met openhaard en schrijfhoek aan de voorzijde.

 

Praktisch en multifunctioneel

Op een tweetal schetsen van Jan van der Linden uit 1959 is een aantal meubelen te zien dat door de architect is ontworpen en waarvan er een paar nog steeds in de ruimte staan. Er is een buffetkast met doorgeefluik vanuit de keuken. In de buffetkast is een ondiepe drankenkast opgenomen en een sleuf waarin een bar geplaatst kan worden; de barkrukken zijn er ook nog. De eettafel en eetkamerstoelen zijn bekleed met blauw kunstleer en uitgevoerd in het blonde Amerikaans esdoorn evenals de vaste kasten. Daarbij hoort ook een bergmeubel voor bladmuziek, een uitschuifbare bureaukast en een bergmeubel voor de muziekinstallatie. De fauteuils en de bank bij het ronde kleed en de salontafel met driehoekig blad vormen samen de zithoek bij de haard. De fauteuils met de kenmerkende opwippende achterpoten zijn niet gecapitonneerd, zoals op de tekening, maar overtrokken met een beige schapenvacht.

 

Schilderkunst, beeldhouwkunst, architectuur, muziek en literatuur: het interieur van de villa is een sprekende getuigenis van de kunstzinnige belangstelling van het echtpaar Pieters.