Schilderen met een daskwast
27/07/2015 door Barbara Laan
In de laatste twee decennia van de 19de eeuw deden glas-in-loodramen geleidelijk hun intrede in veel Nederlandse woonhuizen. Tot circa 1930 maakte de toepassing ervan in woningen een sterke groei door, om daarna weer zo goed als te verdwijnen. Een groeiende groep welvarende burgers kon zich glas in lood permitteren en wist de vormgeving en de eigenschappen van het materiaal te waarderen. Glas-in-loodbeglazingen werden onder meer toegepast in (suite)deuren, bovenlichten en ramen, daklichten en koepels.
Ook tegenwoordig is er weer oog voor mooi glas in lood. Maar wat doe je als het glas in lood in je huis verouderd, het lood los komt of er gaan glaasjes kapot? Of je wilt het glas in lood laten isoleren? Met deze vragen van bewoners ging de Stichting op bezoek bij de Zaansche glas-in-loodzetterij aan de Looiersgracht in Amsterdam. Wij werden gastvrij ontvangen door de eigenaar Freek van Elk en de aanwezige vakmensen.
Het restaureren van een oud glas-in-loodraam is zeer arbeidsintensief. De stukjes oud glas worden voorzichtig van het oude lood ontdaan en als een puzzel opnieuw in elkaar gezet met nieuwe loodstrips. Als er oude ruitjes moeten worden vervangen kiest de glazenier uit een staalkaart aan kleuren in ‘antiek’ glas. Dat is mondgeblazen (en dus niet machinaal gemaakt) glas. De glascilinder wordt opengeknipt en daarna gewalst waarbij er belletjes en treklijntjes zichtbaar blijven.
Glasschilderen is een specialisme waarvoor je ook in het atelier terecht kunt. Pigment wordt gemengd met azijn en arabische gom en vervolgens aangebracht met een daskwast. Wat is een daskwast? Een daskwast is een kwast van dassenhaar; alleen de beste kwaliteit is goed genoeg voor het werk. Soms wordt het pigment gedeeltelijk weggekrabd zodat een decoratie ontstaat en daarna kan het glas de oven in: daarom spreken we ook wel van gebrandschilderd glas.
